donderdag 21 januari 2010

Over de Royal Society en over Newton’s appel

De Royal Society is het meest eerbiedwaardige Brits genootschap ter bevordering van de wetenschappen.
De Society werd op 28 november 1660 opgericht en ze viert dus dit jaar haar 350 jarig bestaan.
De allerberoemste wetenschappers behoorden en behoren tot haar leden.
Wetenschappers uit het Verenigd Koninkrijk zoals Christopher Wren, Robbert Boyle, Isaac Newton, Michael Faraday, Charles Darwin, Ernest Rutherford,…Stephen Hawking.
Maar ook buitenlanders, waaronder tot nu toe 47 Nobelprijswinnaars.
Om dat duidelijk te maken heeft de Society in november reeds een schitterende interactieve tijdlijn Trailblazing gepubliceerd met de hoogtepunten uit de wetenschappen vanaf de laatste helft van de 17de eeuw tot nu:

image
Maar in de loop van de komende maanden zullen er nog meer initiatieven genomen worden om dit feestjaar luister bij te zetten.

Een paar dagen geleden is de online-galerij “Turning the Pages” geopend.
Hier kan je online in de originele werken van en over een aantal van die beroemdheden lezen: je kan letterlijk door de boeken bladeren: turning the pages.
Zo kan je de “Memoirs of Sir Isaac Newton’s life” lezen, geschreven door William Stukeley in 1752.
Zo kan je aan de weet komen wat er nu eigenlijk waar is van die beruchte appelhistorie
newton_met_appel 
Je weet wel wat er verteld wordt.
Newton zat op een mooie namiddag een dutje te doen onder een rijkbeladen appelboom.
En plots donderde er een appel op zijn hoofd. In plaats van aan zijn buil te voelen riep Isaac “Haha” of “Aha” of zoiets.
Hij wist in een flits dat de kracht die de appel op zijn hoofd deed vallen, precies dezelfde soort kracht was die de maan naar de aarde doet vallen, maar ook de aarde naar de maan. Dezelfde soort kracht die de aarde naar de zon doet vallen en de zon naar de aarde!
Isaac had de algemene zwaartekracht ontdekt, de algemene gravitatiewet: hij kreeg inzicht in de kracht waarmee massa’s elkaar aantrekken.

Maar is dit een waar verhaal?
Of is dit een verzinsel van fysicaleraren, generatie na generatie, om een saaie fysciawet appetijtelijker aan te brengen bij hun leerlingen?
In het werk van Stukeley lezen we op blz. 43 het verhaal zoals Newton het zelf aan zijn biograaf verteld heeft:

image
"After dinner, the weather being warm, we went into the garden and drank thea, under the shade of some apple trees...he told me, he was just in the same situation, as when formerly, the notion of gravitation came into his mind. It was occasion'd by the fall of an apple, as he sat in contemplative mood…Why should that apple always descend perpendicularly to the ground, thought he to himself…”

“Na het dinner, het was warm, trokken we naar de tuin en dronken we thee in de schaduw van enkele appelbomen…Hij vertelde mij dat hij zich zich in dezelfde situatie bevond als toen voordien de notie van de gravitatie in zijn gedachten kwam. Dit werd veroorzaakt door het vallen van een appel, toen hij in gedachten verzonken zat… Waarom zou die appel altijd loodrecht naar de grond vallen, dacht hij bij zichzelf…”

De rest van die bladzijde moet je maar eens zelf proberen te ontcijferen. Met een beetje geduld lukt dat wel.
Klik hierboven maar eens op het beeld van de tekst.

Het grootse deel van het appelverhaal blijkt dus toch te kloppen.
Alleen er is niets te vinden over waar die appel terecht kwam.
Dat Newton toen “een appel op zijn peer kreeg” heb ik er indertijd dus altijd bij verzonnen.
En veel van mijn fysicavoorgangers ook.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten