maandag 24 mei 2010

Nabeeldillusies

Nabeelden zijn erg bekende illusies.
Kijk je een tijdje naar een sterk licht (ten zeerste af te raden!!!) en daarna naar een wit vlak, dan zie je een donkere vlek.
Maar een flash van een fototoestel veroorzaakt een witte vlek als we onze ogen sluiten.
Twee verschillende effecten waar we op deze illusie-maandag wat verder op in gaan.

Er bestaan inderdaad twee soorten nabeeldillusies: negatieve en positieve.
De negatieve zijn wellicht de bekendste.
Ze komen hier op neer: als je een tijdlang een figuur in een bepaalde kleur bekijkt en je kijkt nadien naar een wit oppervlak, dan zie je op de witte achtergrond de figuur in de complementaire kleur.
Een gekende illustratie van die negatieve nabeeldillusie zie je in onderstaande figuur.
Staar gedurende 30 seconden naar het oog van de groene papegaai en kijk dan naar de kooi: je ziet er een rode papegaai in.
Doe je hetzelfde met de rode papegaai, dan zie je een groene papegaai in de kooi:

image
De uitleg voor het effect gaat als volgt.
Als je lang naar een bepaalde kleur kijkt (rood bijvoorbeeld) zullen de receptorcellen voor rood op het netvlies zich aanpassen en hun activiteit verminderen om energie te sparen.
Als je dan wegkijkt naar wit, blijven die cellen een tijdlang op verminderde activiteit en zie je geen rood. Ze ziet alleen de som van de overblijvende kleuren en dat is natuurlijk de complementaire kleur van rood: groen.

Positieve nabeeldillusies zijn wat minder bekend.
Maar wat volgt is een mooi voorbeeld.
Staar gedurende 30 seconden naar het zwarte puntje (niet het oog van de vogel!) ongeveer in het midden van het vogeltje op de groene achtergrond.
En kijk dan onmiddellijk naar het zelfde puntje op de tekening eronder met de witte achtergrond: je ziet het vogeltje in dezelfde kleur als de achtergrond van de eerste figuur: groen!

image 
image
Klik je op één van bovenstaande tekeningen met de vogeltjes, dan kom je op een site terecht waar je met dezelfde positieve nabeeldillusie kan je nog veel meer kan experimenteren.

De verklaring voor positieve nabeeldillusie is nog niet echt bekend.
Die verklaring blijft dus voorlopig ook nog een illusie

Geen opmerkingen:

Een reactie posten