zaterdag 29 oktober 2011

Sniiiiiiiieeeeerp!

Toen ik gisteren bezig was met het opruimen van de zolder en een paar platen styrofoam (= polystyreen = "ISOMO") vast nam, kreeg ik van het geknirp weer dat rare gevoel over mij.
Het deed me denken aan wat me indertijd bij het lesgeven ook een paar keer gebeurd is.
Als ik bij het schrijven aan het bord met een te kort stukje krijt met mijn vingernagels over het bord kraste: sniiiieerp!


Een afgrijselijk geluid!
Een gekras waarvan mijn haar en dat van mijn leerlingen ten berge rees.
Letterlijk kippenvel en een raar gevoel in de tanden. Akelig.
Voor wie het zich moeilijk kan voorstellen: klik hier maar eens of hier.

Maar hoe komt het toch dat mensen zo uitgesproken huiverend reageren op dit soort geluid?
Het kon niet anders of daar werd onderzoek naar gedaan.
In 2006 kreeg Randolph Blake er zelfs een Ig-Nobelprijs voor.
Zijn onderzoek leidde tot de conclusie dat het niet de hoge tonen zijn in het gekras die ons op stang jagen, maar tonen uit het middengebied van de frequenties die we bij het gekras te verwerken krijgen.
En dat had volgens Blake met onze herkomst te maken.
Die middentonen komen immers overeen met de tonen van de angstkreten die chimpansees produceren als ze in gevaar zijn.
Ons huiveren bij vingernagels op het bord of bij knisperende isomo zou dus een reflex zijn die we van onze apenfamilie overgeerfd hebben.

Planet of the Scrapes.  Do angry chimps control our minds?

Tot zover Blake.
Zeer recent hebben Christoph Reuter van de Unversiteit van Wenen en Michael Oehler van het Münchense MHMK het storend frequentiegebied in detail onderzocht.
En zij vonden dat inderdaad frequenties tussen de 2000 Hz en 4000 Hz de boosdoeners zijn.
Als je bedenkt dat ons menselijk oor een bereik heeft van 150 Hz tot 7000 Hz, dan zit dat inderdaad in het middengebied, zoals Blake had gevonden.
Maar het verband met onze apenfamilie leggen Reuter en Oehler niet meer.
Het rare van die nefaste frequenties is, dat ze nu net het meest voorkomen in de klanken die we maken bij het gewone praten. En daar krijgen we toch (meestal...) geen koude rillingen bij.
Daarom is ons oor ook juist het gevoeligst in dat frequentiegebied.
Alhoewel het ene dialect al wat zangeriger is dan het andere, is gesproken taal altijd harmonieus.
Reuter en Oehler vonden nu dat de geviseerde frequenties slechts negatief werken als alle harmonie uit het klankpatroon verwijderd is.
Het feit dat ons oor het gevoeligst is voor tonen tussen 2000 en 4000 Hz, heeft als gevolg dat harmonieloze klanken van die frequenties door onze oren het meest versterkt worden.
Die versterking zonder harmonie heeft dan volgens de onderzoekers de gekende negatieve fysieke effecten tot gevolg.

Mijn risico op "gesnierp" is in elk geval niet al te groot meer: op een bord schrijf ik niet meer en mijn zolder is (bijna) opgeruimd.
Maar er is wel nog die tandartsboor zo nu en dan...



Geen opmerkingen:

Een reactie posten