woensdag 30 november 2011

Zwaartekracht achterhaald?

Hoe kan dat?

Als je een uitgekiend camerastandpunt kiest, kan je onvoorstelbare dingen laten zien.
Heb je er een idee van hoe ze dat geflikt hebben?

Hier is de oplossing!


Je moet er maar aan denken…

dinsdag 29 november 2011

Gratis luchtfoto’s met Google Maps

Nu streetview ook bij ons actief is, staat Google Maps volop in de belangstelling
Alle overdreven heisa rond schending van privacy zal binnenkort wel wegebben. Dat is de landen die ons zijn voorgegaan ook zo gebeurd.
Want alles bij elkaar is Google Maps een prachtig instrument.
En de vele mashups die er al voor ontwikkeld zijn verhogen nog in aanzienlijke mate de bruikbaarheid.

Map2Pic is er weer zo ééntje.
Niet heel bijzonder, maar goed bruikbaar voor wie op eenvoudige wijze een stuk van een kaart als een beeld wil opslaan in .jpg- of .png-formaat.
Je kan daarbij kiezen onder welke gedaante je het beeld wil: gewone kaart, satellietbeeld, terreinbeeld.
Je kan daarenboven de afmetingen en de zelfs de compressieverhouding instellen. Bedenk dat een hoge compressie een lagere beeldkwaliteit oplevert, maar natuurlijk ook een kleiner bestand. Het is dus kwestie van kiezen of de gulden middenweg zoeken…
Je kan ook markers aan het beeld toevoegen, alhoewel de keuze nog erg beperkt is.
En je kan zoomen.

Ik weet wel dat wat Map2Pic kan, ook met andere “screencapturers” mogelijk is. Maar dan is dat toch meestal veel bewerkelijker.
En weet je nog de tijd dat je voor een luchtfoto van de omgeving van je huis stukken van mensen moest betalen?
Ziehier een mooie gratis luchtfoto van de omgeving van De Pastorij in Romershoven:

De Pastorij

maandag 28 november 2011

Trapeziumpuzzel – oplossing

image

De oppervlakte van de witte driehoeken noemen we C en D.
De driehoek met oppervlakte C heeft dezelfde hoogte als de driehoek met oppervlakte B.
De basis van de driehoek met oppervlakte C noemen we c.
De basis van de driehoek met oppervlakte B noemen we b.
Dan is C = c.h/2 en B = b.h/2
Of C/B =c/b
Om dezelfde wijze komen we tot A/D = c/b.
En dus is A.B = C.D
Bekijken we nu de driehoeken met oppervlakte A+C en A+D
Die driehoeken hebben een gemeenschappelijke basis a en een gelijke hoogte, namelijk de afstand tussen de twee evenwijdige zijden van het trapezium (zie de stippellijn).
Ze hebben dus ook een gelijke oppervlakte: A+C = A + D.
En dus moet
image
De totale oppervlakte van het trapezium is dus

image
Of:

image

Tijdelijk blind

Soms kan je tijdelijk blind zijn of worden zonder het te beseffen.
Twee weken geleden liet ik dit al zien in deze reeks maandagillusies.
Vandaag nog zo’n geval.

Blijf staren naar het knipperende groene bolletje in het midden en je zal na een tijdje zal je één of meer van de gele bolletjes zien verdwijnen.
En dat ze er altijd waren kan je controleren door het filmpje opnieuw af te spelen terwijl je het middelste knipperende bolletje afdekt.

Het gaat hier om een illusie in de categorie “blindheid geïnduceerd door beweging” (MIB = motion induced blindness).
Over de verklaring van deze illusie is men het nog niet eens.
In dit pdf-bestand kan je er meer over lezen.

Speel onderstaand filmpje bij voorkeur in fullscreen af, dan is het effect veel opvallender.

Tijdelijk blind

zondag 27 november 2011

Oefenen maar!

Nu je nog tijd hebt om te oefenen, presenteer ik je op een boogscheut van de feestmaand, een YouTubeke waarin goochelaar Richard Wiseman ons een paar trucjes leert waarmee je op Kerstavond of Oudjaar je tafelgenoten kan verbazen.
Als ‘t lukt tenminste.
Maak er dus werk van, je hebt nog bijna 30 dagen…

Oefenen!

zaterdag 26 november 2011

Nu is het de beurt aan Curiosity

NASA is in de voorbije jaren erg succesvol geweest met zijn Mars-rovers Spirit en Opportunity.
De kennis van onze naaste buurplaneet is er door die robotjes spectaculair op vooruit gegaan.
Spirit heeft wel de geest gegeven, maar Opportunity is nog altijd actief.
Op zijn Marsdag 2787 (Sol 2787) is hij nog altijd naarstig aan het zoeken naar een goede schuilplaats voor de harde Marwinter die op komst is.

Maar daar laat NASA het niet bij.
Morgen (26 november 2011 rond 16u.)  wordt een nieuwe Mars-rover gelanceerd: Curiosity.
Curiosity is een Mars-rover van de tweede generatie zou je kunnen zeggen: een stuk groter dan zijn voorgangers en, wat sommigen de wenkbrauwen zal doen fronsen: Curiosity wordt aangedreven met een mini-kernreactor op basis van 10kg plutonium-238.
Plutonium-238 (Pu-238) is een radioactieve atoomsoort, wat betekent dat ze niet stabiel is en door uitzenden van alfa-deeltjes langzaam in een andere atoomsoort (Uranium-234 of U-234) wordt omgezet.
Bij dat zogenaamd radioactief verval komt warmte vrij. En het is die warmte-energie die Curiosity, via een speciale generator (RTG), omzet in bruikbare elektrische energie. 1 gram Pu-238 levert een vermogen van ongeveer 0,5 Watt.
Waarom NASA nu voor kernenergie kiest in plaats van zonne-energie? De reden zal duidelijk zijn voor iedereen die zonnepanelen op zijn dak liggen heeft: ‘s nachts werken die dingen niet… Kernreactoren hebben daar geen last van.
De grotere hoeveelheid energie die door de Pu-reactor geleverd wordt, laat ook toe om verschillende experimenten simultaan te laten verlopen.

De eerste Marskarretjes waren verkenners waarmee vooral het Marsmilieu en de Marsgeologie goed in kaart werden gebracht.
Maar door de ontdekking van water op de rode planeet stijgt de kans dat er nog leven is, of dat het er ooit geweest is.
En meteen ligt de voornaamste taak van Curiosity voor de hand: zoeken naar leven, leven nu of in leven het verleden.

Curiosity moet normaal op Mars aankomen begin augustus 2012.
Hieronder kan je een mooi animatiefilmpje zien van de lancering en de landing van Curiosity. En ook die landing is anders dan bij Spirit en Opportunity. Die stuiterden in een ballonnentros op de Marsbodem.
Curiosity landt met parachutes en remraketten.
Toch even een opmerking bij het filmpje: om de animatie wat levendig te houden plaats NASA allerlei geluiden bij de raketpulsen, de ontkoppelingen enz. Maar… in het luchtledige is er eigenlijk geen geluid!

Curiosity naar Mars

Wil je de lancering live volgen?
Kijk dan hier morgennamiddag naar NASA-TV:



En uiteraard heeft Curiosity ook zijn eigen Twitter- en Facebookkanalen.
Wat dacht je wel…

vrijdag 25 november 2011

Trapeziumpuzzel

Je zal je nog wel herinneren wat een trapezium is: een vierhoek waarvan minstens 1 paar zijden parallel is.
De figuur hieronder is er dus zo ééntje. En zoals goed te zien is: in dit geval ééntje waarvan de diagonalen loodrecht op elkaar staan.

image

De driehoeken die aan de parallelle zijden liggen hebben een oppervlakte die respectievelijk gelijk is aan B en A.
Kan je me dan de totale oppervlakte van het trapezium uitdrukken in functie van A en B?
Stuur me je oplossing tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond om 21.30u. vind je hier hoe je dit puzzeltje kan oplossen.

donderdag 24 november 2011

Web-lezen

Er is weer iets nieuws op internet: weblezen.
De naam van die nieuwigheid dekt behoorlijk goed wat ze inhoudt: je kan met Weblezen online boeken lezen zonder dat je ze moet downloaden.
Je leest ze dus “in the cloud”.
Je huurt ze dus en ze nemen bijgevolg geen plaats in op je PC.
De Amazon Kindle en alle andere e-boeklezers krijgen hier dus mogelijks een ernstige concurrent. Om maar te zwijgen van het gedrukte boek… 
Natuurlijk zal je voor dit huurlezen wel huurgeld moeten betalen, maar vóór je dat doet kan je eerst enkele hoofstukken gratis uitproberen.
Nog iets wat Weblezen bijzonder maakt: het gaat hier om een Nederlandse webapplicatie, met als gevolg dat er meer dan 1000 boeken in Nederlandse vertaling te lezen zijn. Voor één keer is dus niet alles in het Engels…

Het is natuurlijk de vraag of Weblezen zal aanslaan.
Ik heb daar toch mijn twijfels over voor wat het lezen op een PC betreft. Zelf kan ik het bijvoorbeeld moeilijk volhouden om een lange tekst volledig op een gewoon computerscherm door te nemen. Maar op een iPad, met zijn klein handig en licht scherm in boekenformaat, ligt dat anders. Daar lukt dat wel.
Weblezen lijkt me dus eerder iets voor tablets.
Probeer het zelf maar eens door op onderstaand beeld te klikken en dan je keuze te maken.

image

Ook voor bloggers die het zo nu en dan eens over boeken hebben, heeft Weblezen iets interessants in petto: je kan een boek of een stuk uit een boek, embedden op je blogpagina . Dit biedt de kans om bij de bespreking van een boek, direct een aantal pagina’s van het boek toe te voegen als illustratie!
Lees hier als smaakmaker maar eens een embedded hoofdstukje van “Voor ik ga slapen” van SJ Watson in een Nederlandse vertaling.
Het gebruik is simpel: klik rechts onderaan om verder te bladeren en links onderaan om terug te gaan. Bijna zoals in een gewoon boek, weet je nog hoe dat ging?

woensdag 23 november 2011

Eindelijk!

De kogel is door de kerk: vanaf vandaag is ook in België streetview te zien in Google Maps.
Daarmee zijn we als één van de laatsten in Europa aan de beurt.
Er staat ons dus een nieuwe, boeiende ontdekkingsreis te wachten.
Ga maar eens kijken hoe je dorp, je stad, je straat er op je PC uitziet.
En ontdek misschien nieuwe mooie, onbekende plekjes in Vlaanderen.
Klik maar op onderstaand beeld en sleep het oranje mannetje op de kaart.

image

dinsdag 22 november 2011

Paracetamol ontraadseld

Bij tandpijn, koppijn, buik- en andere pijn ligt een tablet Dafalgan voor ons klaar.
En we ervaren dat dit erg efficiënt werkt.
Wat werkt is het werkzame bestanddeel in Dafalgan en dat is paracetamol:

image

Voor een chemicus en zelfs voor een leerling uit ons secundair onderwijs, een verbinding met een vrij eenvoudige samenstelling.
Toch bleef het lang een raadsel hoe die stof werkte.
Maar nu is daar verandering in gekomen.

Wetenschappers van Kings College Londen hebben ontdekt dat paracetamol zich bindt aan een bepaald eiwit (TRPA1) dat zich aan de oppervlakte van zenuwcellen bevindt.
Door die binding wordt blijkbaar het pijngevoel onderdrukt.
Wat raar is, want hetzelfde eiwit kan ook net een soort pijngewaarwordingen stimuleren als het bindt met stoffen die vrijkomen als we uien pellen of… Gentse mosterd eten.
Raar dus.
En dat bewijst eens te meer: (bio)chemie blijft een boeiende maar ingewikkelde wetenschap…

maandag 21 november 2011

Sintersnoep – oplossing


image

Het minste dat de Sint kan kopen voor 1€ is 2 rolletjes munt: 2 x 0,50€
Het meeste dat hij kan kopen voor 1€ is 20 toverballen: 20 x 0,10€
Omdat een rolletje munt van 0,50€ niet kan vervangen worden door twee goedkopere snoepsoorten is het niet mogelijk om drie snoepjes te kiezen voor 1€.
Maar vier snoepjes voor 1€ is wel mogelijk: 1 rol munt + 2 lolly’s + 1 reep spek.
En dan zijn er nog meer mogelijkheden, want elke lolly kan de goede man vervangen door 2 stukken spek. Dan heeft hij 1+5 = 6 snoepjes.
En elk stuk spek kan hij wisselen voor 2 toverballen.
Zo kan de brave baas nog heel wat combinaties maken en met een goed gevulde zak op ronde voor 1€.
Gelukkig maar…

Spiraallijnen?

Zie je in onderstaande figuur ook spiraallijnen?
Dan zie je weer iets dat er niet is.
Kijk maar eens goed: de lijnen (die er niet zijn!) verdwijnen.
De zoveelste maandagillusie…


zondag 20 november 2011

Mispels zijn geen kweeperen

Toen Mia donderdagavond laat terug kwam van de kalligrafieles, haalde ze een paar rare knolletjes uit haar tas.


 

”Gekregen van Roger” zei ze, “kweeperen. En dat schrijf je met twee é’s in kwee”.
”Dat zijn geen kweeperen” zei ik, “dat zijn mispels”.
”Dat zou ook kunnen” zei Mia, “zo goed weet ik het niet. Maar wat ik wel weet is dat Marie-Henriette van kweeperen lekkere confituur maakt”.
”Dat kan je van mispels ook” zei ik.
Geen discussie mogelijk dus: kweepeerconfituur of mispelconfituur, het kan allebei.

Mispels zijn eigenaardige vruchten.
Bijzonder is de indeuking die ook op de foto hierboven goed te zien is: een soort stervormig hart. Ze lijken wel een een beetje op grote rozenbottels. En dat is niet zo raar want enig zoekwerk leerde me dat de mispel tot de rozenfamilie behoort.
Eigenlijk zijn mispels ontstaan door een kruising tussen appels en peren.
De mispels zelf zijn bij het oogsten nog niet goed te eten. Je laat ze best een tijdje liggen tot ze een zacht gevoel geven als je er op duwt. Dat zacht worden is een gevolg van gistingsprocessen (fermentatie) die zich binnen in de vrucht afspelen. Daarbij zal wel alcohol ontstaan, wat bijdraagt tot de aangename smaak.
“Zo rot als een mispel” wordt wel eens gezegd, maar zover mag je de gisting niet laten gaan: rot mag een mispel niet zijn als je hem met smaak wil eten.

En kweeperen dan?


image

Kweeperen zijn peren van de kwee.
En de kwee is een plant die familie is van…de rozen.
Kweeperen en mispels hebben dus toch iets met mekaar te maken.
Kweeperen zijn rauw niet te eten. Maar compote, gelei en confituur van kweepeer is volgens Mia, die het van Marie-Henriette weet, naar het schijnt heel lekker.

Ik heb nog nooit kweeperen gegeten. Mispels ook niet.
Maar kweeperen herinner ik me van het Nederlands dictee uit mijn schooltijd.
”Kweeperen” sloop daar regelmatig binnen omdat je het fout kon schrijven: met één é in kwee: kweperen dus.
Ik heb hier een Neerlandicus in huis die me kan uitleggen waarom het kweeperen moet zijn en niet kweperen.
Kweeperen is een samenstelling. D.w.z een woord samengesteld uit andere woorden die elk zelfstandig kunnen bestaan: kwee en peren in dit geval.
Welnu in samenstellingen behouden de samenstellende woorden elk hun eigen schrijfwijze: je plakt ze gewoon tegen elkaar zonder er iets aan te veranderen.

Met mispels heb je die taalmiserie niet.
Daarenboven kan ik ze binnenkort eens echt proeven. Binnenkort als ze bijna rot gefermenteerd zijn.
Bedankt Roger!

zaterdag 19 november 2011

Hoe laat is ‘t?

Voor Di Rupo en al de anderen dringt de tijd al maanden.
Ze zouden nochtans goed moeten beseffen hoe laat het is, als het al maar niet té laat is.

Om er achter te komen hoe laat het is, zijn er nochtans allerlei middeltjes.
Eenvoudige en efficiënte zoals op de klok kijken.
Of, gemakzuchtig, het aan je partner vragen.
Maar er bestaan ook zeer ludieke methodes.
Een erg knappe vind de Google Earth Clock.
De makers ervan hebben er niets beters op gevonden dan om in landschappen op aarde, cijferpatronen op te sporen en die beelden te gebruiken om er de tijd mee aan te wijzen!
Ik kan hun werk hier spijtig genoeg niet embedden.
Je zal dus op onderstaand beeld moeten klikken (waar het net 21:10 uur was – de gele cijfers heb ik er zelf onder gezet). Wie dat nog niet gedaan heeft zal ook eerst de Google Earth plug-in moeten installeren.

Wel niet praktisch natuurlijk die landschapsklok, maar een leuk aardigheidje dat getuigt van opmerkingsgave en creativiteit.
Iets wat ze blijkbaar elders volop missen.
Ik wordt daar echt een weer beetje vrolijk van in deze trieste tijden.

image

vrijdag 18 november 2011

Sintersnoep

In deze economisch benarde tijden heeft ook Sinterklaas het niet onder de markt.
Als hij die massa’s kinderhandjes moet vullen met beperkte middelen moet hij alles goed overwegen.

image

Zo kan hij voor het volgende probleem komen te staan met zijn snoepinvestering:
- een toverbal kost 5 eurocent
- een stuk spek; 10 eurocent
- en kleurige lolly: 20 eurocent
- een rolletje munt: 50 eurocent
Welke verschillende combinaties kan de Sint dan voor 1 euro kiezen?
Laat het me weten tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond om 21.30u. vind je hier de oplossing en een oplossingsmethode.

donderdag 17 november 2011

Sinterklaasideetje?

Ik herinner me nog alsof het gisteren was de Sinterklaastijd bij ons thuis.
Weken vóór de grote dag ’s avonds gespannen en een beetje angstig wachten of er niet op de deur geklopt zou worden. Of geen gulle zwartepietenhand nicnacjes in het rond zou strooien. Met zus en broer dan grappelen om ter meest, maar achteraf alles mooi verdelen. Dat moest zo van ons maatje: evenveel voor alle drie.


image

En dan de grote dag.
’s Morgens gespannen naar beneden: wat zou er wel op dat bord te vinden zijn dat we ‘s avonds vol verwachting hadden klaargezet .
En nee hoor, de goede Sint heeft ging ons huisje nooit voorbij: marsepein, mandarijntjes, chocolaatjes, speculaas.
En heel beperkt wat speelgoed.
Zo weet ik nog hoe er ooit eens in het midden van de tafel een speelgoedvliegtuigje stond


image

“Voor alle drie” had de Sint er bij geschreven…

De tijden zijn veranderd.
”Voor alle drie” zal wel niet meer aan de orde zijn in onze welvarende Vlaamse gezinnetjes. En “drie” komt daar ook niet veel meer voor.
Heel dat gemijmer over onze Goede Sint van 60 jaar geleden, kwam in mij op toen ik op internet een merkwaardig filmpje vond.
Wat zouden kinderen van vandaag verwachten? Een speelgoedvliegtuigje? Een iPhone 4S? Een Kinect? Een Wii? Een iPad?
Of een fietsend robotje misschien?
Dat zou ik ook nog wel willen…

Sinterklaasideetje…

woensdag 16 november 2011

Blaffende piranha's

“Zo stom als een vis” heb ik altijd gehoord.
Onze goudvis die vorige week op zijn 10de overleden is, heb ik nooit veel lawaai horen maken.
Maar toch klopt dat niet.
Vissen maken wel degelijk geluid en communiceren via geluiden met elkaar.
Biologen van de Université de Liège hebben daar een uitgebreid studieobject van gemaakt.

Sandie Millot, Pierre Vandewalle en Eric Parmentier publiceerden een paar weken geleden in het Journal of Experimental Biology een studie over de geluiden die vervaarlijke roodbuik piranha’s maken als ze hun belagers willen waarschuwen.

image

Bij de roodbuik piranha’s zijn drie verschillende klankpatronen waargenomen die konden gekoppeld worden aan agressief gedrag t.o.v. andere vissen in hun buurt.
Een herhaald gegrom met de betekenis “ga weg van mij”.
Een lage dreun kon geassocieerd worden met vechtgedrag.
En een soort tandengeknars als de andere piranha’s onvoldoende rekening houden met de waarschuwingen.
Hieronder hoor en zie je de griezeltjes aan het werk.
Gevaarlijk onderzoek als je ‘t mij vraagt!

dinsdag 15 november 2011

Clean

Mia weet het en ik weet het ook: als er spaghetti op tafel komt is het opletten geblazen.
Mijn hemd, mij pull, mijn broek,… lopen het risico om een rood kleurtje te krijgen vanwege de lekkere saus die dan telkens langs mijn vork en lepel glipt.
Ik weet dat servetten en bavetten kunnen helpen, maar ik wist ook dat de definitieve oplossing van de chemie moest komen: een vochtafstotend middel dat de smurrie geen schijn van kans geeft.
Nu ja een oplossing. Voor mijn kleren wel, maar wat op mijn hemd en broek niet plakt komt op de grond terecht en dat is natuurlijk ook niet alles.

Bestaat dat dan al zo’n super vochtafstotend middel?
Jawel.
Onlangs hebben wetenschappers van Ross Technology Corp een op siliconen gebaseerde spray ontwikkeld die zeer veel soorten oppervlakken droog houdt.
De meer algemene toepasbaarheid van die spray viel eigenlijk een beetje uit de lucht. Want Ross Technology Corp is een staalverwerkend bedrijf en oorspronkelijk was het de bedoeling om een stof te vinden die corrosie van staalproducten voorkomt.

De spray die op de markt komt onder de duidelijke naam NeverWet en is een zogenaamde superhydrofobe stof. Een super-watervijandige stof dus.
Maar de spray stoot blijkbaar niet alleen water af, maar ook veel andere vloeistoffen zoals olies, fruitsappen,… ketchup… Dus niet alleen maar super-watervijandig, zelfs super-vloeistofvijandig.
Het geheim zit blijkbaar in de silicium-nanobuisjes waaruit de spray is opgebouwd.
Die superdunne buisjes zijn familie van de koolstof-nanobuisjes waar ik het vorige donderdag over had. Maar de koolstofatomen (C)  zijn hier vervangen door siliciumatomen (Si). Wat voor iemand die nog iets van chemie onthouden heeft niet zo verwonderlijk overkomt. Si staat immers in dezelfde groep als C en heeft dus analoge eigenschappen:
image

De onderzoekers van Ross stellen dat de spray niet alleen vloeistoffen afstoot, maar ook zelfreinigend werkt en stoffen ook vrij houdt van bacteriën en ijs.
Je kan zelfs je smartphone of iPad met een laagje van de spray “liquidproof” maken.

Bekijk onderstaand filmpje maar eens en dan zie je tot wat NeverWet in staat is.
Op NeverWet-site is zelfs een nog illustratievere video te zien.
Misschien moet Mia’s wasmachine binnenkort wat minder draaien…

Vaarwel bavetten en servetten!

maandag 14 november 2011

Tapijtpuzzel – oplossing


image

De oppervlakte van het rechthoekig tapijt = 6m2
De oppervlakte van het cirkelvormig tapijt = 3,14m2 De oppervlakte van de PUR-vloer = 12m2
Er blijft dan (12-6-3,14)m2 = 2,86m2 onbedekt over.
Dat is (12/2,86) x 100 % = 23,86% van de kamer.
Tot vrijdag.

Weg!

Straffe kost die maandag-illusie van vandaag!
Staar naar het centrum van het beeld hieronder en blijf staren.
Volhouden, want raar maar waar: alles verdwijnt!
Als de staafjes en kegeltjes op ons netvlies te vermoeid geraken, geven ze er blijkbaar de brui aan!

image

zondag 13 november 2011

Wat ik niet wist en binnenkort geen probleem meer is

Ik slik al een paar jaar statines om het cholesterolgehalte in mijn bloed onder controle te houden.
In mijn geval is dat Lipitor met atorvastatine als essentieel bestanddeel.
Je kon het verwachten: als chemicus kan ik niet nalaten om jullie met de mooie structuurformule van deze wonderstof te vermeien:

image

En als toemaatje doe ik er ook nog eens de schitterende echte systematische chemienaam bij.
Verschiet maar niet: 7-[2-(4-fluorofenyl)-3-fenyl-4-(fenylcarbamoyl) -5-propaan-2-yl-pyrrol-1-y l]-3,5- dihydroxyheptaanzuur…

Maar wat ik niet wist (?!) is dat statines zoals atorvastatine niet mogen ingenomen worden met pompelmoezen en grapefruit (een kruising tussen pompelmoezen en appelsienen)

image


Pompelmoezen en grapfruit bevatten furanocoumarines zoals bergamottine

image

En die stoffen beïnvloeden de werkzame dosis van de meeste statines, waardoor er gevaarlijke situaties zouden kunnen ontstaan.
Slik je Lipitor of Zocor of Mevacor of … ? Oké maar dan nooit met pompelmoes- of grapefruitsap !

Of toch?
Want genetici van de University of California hebben door kruisingen een nieuw type grapefruit bekomen dat geen of zeer weinig furanocoumarines bevat. De nieuwe vruchten zijn op de koop toe nog pitloos.
"Main raatjen wa wilde nog mier" zou men in Gent zeggen.
Je kan het verslag van hun werk vinden in het Journal of the American Society for Horticultural Science.

Voilà, het statine-grapefruit-probleem is van de baan.
Maar voor mij is het er eigenlijk nooit één geweest.
Ik neem mijn Lipitor vóór het slapengaan met gewoon kraantjeswater.
Met pompelmoessap?
Ik denk er nog niet aan. Bah!

zaterdag 12 november 2011

Als ge dat kunt…

“Oas ge da kunt moede niemier weerken” zei mijn moederke altijd.
Schitterend!

Is dat wel een pop?

vrijdag 11 november 2011

Tapijtpuzzel

Ik ga mijn zolders isoleren vóór de isolatiepremies afgeschaft worden.
Ik heb een grote en een kleine zolder.
Aangezien het om stapelzolders gaat, kies ik voor vloerisolatie.
Bij het opruimen vond ik op mijn grote zolder nog twee oude tapijten: een rechthoekig tapijt van 2m bij 3 m en een cirkelvormig tapijt met een diameter van 2m.
Omdat ze nog in goede staat zijn, vind ik het zonde om die tapijten naar het afvalpark te brengen.
Ik ga ze bovenop de PUR-platen leggen waarmee ik de vloer van mijn kleine zolder isoleer.


image

De oppervlakte die ik dan met die tapijten maximaal wil bedekken is rechthoekig en meet 3m bij 4m.
De tapijten mogen een stuk over elkaar liggen als dat niet anders kan.
Hoe moet ik ze leggen om de PUR-platen voor een zo groot mogelijk deel te bedekken?
En hoeveel procent van de PUR-vloer is niet te bedekken?
Laat het me weten tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be 
Maandagavond om 21.30u. vind je hier de oplossing en een oplossingsmethode.

donderdag 10 november 2011

Zwarter dan zwart

image

Als we een voorwerp zwart zien, dan komt dat doordat het materiaal van het voorwerp alle golflengten in het zichtbaar gedeelte van het elektromagnetisch spectrum absorbeert.

image

M.a.w. het materiaal van het voorwerp kaatst geen zichtbaar licht meer terug.
Er komen geen golven uit het gebied van het zichtbaar licht meer in ons oog terecht: wie zien de kleur van het voorwerp als zwart.

Ik heb hierboven steeds met nadruk over zichtbaar licht gesproken.
In het spectrum is duidelijk te zien dat er naast zichtbaar licht nog heel wat meer soorten golven bestaan: gamma stralen, X- of Röntgenstralen, ultravioletstralen (UV), infraroodstralen (IR), radar, radio-en tv-stralen.
En voorwerpen die zwart zijn in het zichtbaar gebied zijn het daarom niet in andere golflengtegebieden. Zo kan een zwarte hete kachelplaat intens infrarode- of warmtestralen uitzenden. Ons oog detecteert die niet, maar onze huid wel.

Maar nu heeft NASA een nieuw soort materiaal ontwikkeld, dat naast de golven uit het zichtbaar gebied ook meer dan 99% van alle stralen uit het UV, IR en de radio-en TV-gebied absorbeert. Dat materiaal is dus ook zwart in andere golflengtegebieden. Het is dus zwarter dan zwart.

Het materiaal bestaat uit een basis van silicium of titanium of roestvrij staal, bedekt met meerdere lagen koolstof-nanobuisjes. En het zijn die buisjes die het doen. Ze zijn verticaal op de basis ingeplant, zo’n beetje zoals de haren op een tapijt.
Koolstof-nanobuisjes zijn buisjes van aan elkaar gebonden zeshoeken van koolstofatomen. Ze hebben een diameter van de orde van een miljardste (10-9) deel van een meter (= nanometer). Dus 10.000 keer dunner dus dan een menselijk haar:



Kohlenstoffnanoroehre_Animation

Je kan je afvragen waarom nu precies NASA zich bezig houdt om dergelijk superzwart materiaal te maken?
Het antwoord ligt voor de hand: omdat superzwart materiaal belangrijk is in de ruimtevaart.
Aangezien dat materiaal vrijwel alle stralen absorbeert, stuurt het geen storende weerkaatste stralen meer naar de antennes waarmee men de zwakke golven van ruimte-objecten (exoplaneten rond verre sterren bijvoorbeeld) wil onderzoeken. Men meet dus echt de stralen en niet een mix van rechtstreeks ontvangen en gereflecteerde golven.

Onze satellieten en ruimtetuigen zullen met dat materiaal dus correcter horen en zien in de ruimte.
Misschien horen ze dan binnenkort het zwakke stemmetje van onze verre broeders en zusters ergens in het immense heelal.
ET we hear you... bijna!

image

woensdag 9 november 2011

Stresshaas? Een beetje CO is goed voor u!

We zullen Frank Deboosere ons binnenkort wel weer regelmatig horen waarschuwen: let op voor CO-vergiftiging.
Bij mistig herfstweer treedt er immers gemakkelijk temperatuursinversie op.
Dat wil zeggen dat de onderste luchtlagen kouder zijn dan de lagen erboven. Daardoor zullen verbrandingsgassen van kachels en andere stoven moeilijk kunnen opstijgen.
Er treedt terugslag op, waardoor de vuile verbrandingslucht terug de kamer induikt.
En als de verbranding met onvoldoende zuurstoftoevoer gebeurd is, bevatten die terugslaggassen hoge concentraties aan CO, het giftige koolstofmonoxide.
Komt daarbij dat CO een reuk- en kleurloos gas is, waardoor we het zelf niet kunnen waarnemen.
Opletten geblazen dus.
Zorg voor voldoende verluchting en ventilatie als je verbrandingstoestellen gebruikt.

image

Maar…
Iedere medaille heeft zijn keerzijde, ook de negatieve keerzijde van CO!
Prof. Itzhak Schnell van de Universiteit van Tel Aviv heeft ontdekt dat lage concentraties aan CO in de lucht een positief verdovend effect kunnen hebben voor mensen die in lawaaierige omgevingen wonen.
Stadsbewoners kunnen dus door een zeer lichte CO-intoxicatie (inademen van 1 à 15 ppm per half uur)  blijkbaar de stresserende omgeving beter verwerken.
Zo zie je maar dat we weer met Johan Cruijff kunnen zeggen: “Elk nadeel heb z'n voordeel”.
Toch gelukkig dat we hier in Romershoven (voorlopig) niet veel lichte CO-intoxicatie nodig hebben…

dinsdag 8 november 2011

Dichter dan de maan

Wellicht hebben jullie er wel van gehoord: vannacht om 0.38u. scheert asteroïde 2005 YU55 rakelings langs de aarde.
Rakelings is natuurlijk relatief: op astronomische schaal is 324.600 km inderdaad een peulschil. En dichter bij ons bolletje dan onze eigen maan van ons af “cirkelt”: 0,85 keer de aarde-maan afstand.
Onderstaande animatie van NASA maakt dit duidelijk. Klik op het beeld voor een grotere en duidelijkere weergave.

541440main_2005_YU55_approach

2005 YU55 werd in 2005 voor het eerst opgemerkt door astronomen van het Steward Observatorium van de universiteit van Arizona.
Het gaat om een planetoïde met een diameter van 400 m, wat niet klein is, maar toch niet groot genoeg om zichtbaar te zijn met eenvoudige amateur telescopen.
De wassende maan zal daarbij nog extra roet in het eten strooien.
Maar voor de professionele astronomen met hun kolossale instrumenten zoals de Arecibo telescoop (305 m diameter!) in Puerto Rico en het Goldstone Deep Space Communications Complex (GDSCC) in Arizona, is dit een gebeuren om vingers en duimen bij af te likken.

image


Met die geavanceerde apparatuur hoopt men zeer gedetailleerde beelden van de oppervlakte te kunnen maken en metingen te kunnen doen van de temperatuur en de samenstelling.

2005 YU55 is een planetoïde. Dat wil zeggen dat ze net als de aarde rond onze zon draait.
Ze komt dus nog ooit eens terug.
In 2041. Dan zou ik er 96 zijn. Moet kunnen…

maandag 7 november 2011

Een machtig puzzeltje – oplossing

cijfers,getallen,kantoor,kantoorbenodigdheden,kantoren,rekenmachines,schoolspullen,symbolen,symbool,telmachines,wiskundige symbolen
x5 = .  .  .  .  .  .  7
Wat is x?

Aangezien de uitkomst op een 7 eindigt kan x niet eindigen op 1, niet op 5 en ook niet op een even cijfer.
x kan dus alleen maar op een 3, een 7 of een 9 eindigen.
Alle machten van 9 eindigen afwissend op 9 en 1
x kan dus ook niet op 9 eindigen
Alle machten van 3 eindigen afwisselend op 3, 9, 7, 1, 3
Maar bij de machten van 3 die op 7 eindigen is er geen getal met 7 cijfers. Controleer dat maar eens.
Dus x moet eindigen op 7.
Aangezien de uitkomst 7 cijfers heeft, gaat het om een getal groter dan 1 miljoen.
75 = 16.807 en die uitkomst heeft maar 5 cijfers.
175 = 1.419.857 en dat is het!
Dus x = 17
Tot vrijdag!

Steeds maar lager!?

Vorige week presenteerde ik jullie een audio-illusie waarbij we de indrukt kregen dat een toon steeds hoger werd terwijl we eigenlijk steeds met dezelfde frequenties werden geconfronteerd.
Vandaag tap ik uit hetzelfde vaatje. Maar nu omgekeerd: bekijk het filmpje en start het nadien steeds opnieuw op. Raar genoeg zal je tonen steeds maar lager en lager horen worden, alhoewel je naar hetzelfde filmpje kijkt!



Ik heb intussen wat verder gezocht naar een verklaring voor deze rare hersenkronkel.
De illusie zou een gevolg zijn van de bijzondere toonschaal waaruit de klank die we beluisteren is opgebouwd. Het gaat om een zogenaamde Shepard-toonschaal.
Maar ook dit blijft voor mij als niet-muzikaal geschoolde niet goed te doorgronden.
Ik zal nog wat muziekles moeten volgen denk ik…

zondag 6 november 2011

Eerst noteren of… teruggaan

Veronderstel dat je mijn vrijdagpuzzeltje wil oplossen en dat je er stilaan zicht op krijgt hoe je dat gaat aanpakken.
Maar dan wordt je weggeroepen of je moet naar het toilet. Je gaat in elk geval de kamer verlaten waar je het briljante oplosidee voelde opkomen.
Als je dan niet de moeite neemt om eerst te noteren hoe je wil tewerk gaan, is de kans groot dat je briljante inval uit je geheugen verdwijnt als je de kamer verlaat.


Het fysieke door het deurgat stappen maakt het blijkbaar moeilijker om ideeën te onthouden waar je mee bezig was in de kamer die je verlaat!
Het verloop van gebeurtenissen wordt in ons geheugen blijkbaar opgeslagen zoals de hoofdstukken in een boek. En de informatie in het huidige hoofdstuk is voor ons gemakkelijker toegankelijk dat die in een vorig hoofdstuk.
Dit is het besluit van een onderzoek onder leiding van Gabriel Radvansky van de Amerikaanse Notre Dame University.
Het fysieke verlaten van een kamer komt volgens die wetenschappers voor ons geheugen overeen met het begin van een nieuw geheugenhoofdstuk. En daardoor verbleken de gegevens uit het vorige hoofdstuk.

Toen ik dit las, leek die studie mij een klinkklaar voorbeeld van een open deur intrappen.
Het is mij immers al meer dan eens gebeurd dat ik mijn bureau uitloop om iets te gaan halen in de living, de keuken, de garage. En daar aangekomen weet ik het niet meer. Terug naar het bureau dan maar! Terug naar de kamer waar het begon. Terugbladeren in mijn geheugenboek dus. En ja hoor: alles wordt weer duidelijk. Ik weet weer wat ik zoeken moest.
Ik ben er zeker van dat velen onder jullie die ervaring ook al hebben gehad.

Als onderwijsmens bedenk ik dan of het voortdurend veranderen van leslokaal in het secundair onderwijs niet nefast is voor het onthouden van het geleerde?
En of het lager onderwijs, waar de onderwijzer (m/v) een hele dag in eenzelfde lokaal werkt, niet efficiënter is?
We zullen het eens aan minister Smet voorleggen.
Want die weet veel. Als hij tenminste zijn bureau niet te dikwijls verlaat…

zaterdag 5 november 2011

Rijk is nu ook weg

Een paar dagen geleden hoorde ik het op het nieuws: Rijk de Gooyer is overleden.
Half juli is Johnny Kraaikamp gestorven.
Daarmee is het legendarische duo van AVRO’s “Johnny en Rijk-show” letterlijk opgedoekt.
Ik heb er altijd veel plezier aan beleefd en hartelijk om gelachen.
Je ziet ze hieronder nog een keer op een onweerstaanbare (en voor 60-plussers herkenbare!...) manier “bijpraten”.
Dat kunnen ze van u af hierboven ook. Sint-Pieter zal er ongetwijfeld blij mee zijn.
R.I.P. belhamels!

Zo maken ze er geen meer…

vrijdag 4 november 2011

Een machtig puzzeltje


cijfers,getallen,kantoor,kantoorbenodigdheden,kantoren,rekenmachines,schoolspullen,symbolen,symbool,telmachines,wiskundige symbolen

De opgave van deze week is kort maar krachtig en het puzzeltje is “machtig”:

x5 = . . . . . . 7

Elk bolletje stelt een cijfer voor: de uitkomst is dus een getal met 7 cijfers en het eindigt ook op 7.
Wat is x?

Laat het me weten tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond om 21.30u. vind je hier de oplossing en een oplossingsmethode.

donderdag 3 november 2011

Ik was de 2.415.214.538ste (min of meer)

Een paar dagen geleden mochten we de 7 miljardste aardbewoner verwelkomen.
Wanneer en wie dat precies was en waar dat uiteindelijk gebeurde is natuurlijk onmogelijk te bepalen.
Belangrijker is de confrontatie met de exponentiële groei van de wereldbevolking.

Erg illustratief daarvoor is de webapplicatie van de BBC, die berekent de hoeveelste jij wel was op de dag van je geboorte.
Het gaat er niet om of dat aantal tot op de eenheid juist is.
Wat berekend wordt is het aantal mensen op aarde op de dag dat je op aarde verscheen.
Daarvoor zijn de gegevens uit de databanken van de bevolkingsdienst van de Verenigde Naties gebruikt.

66 jaar, 3 maanden en 3 dagen terug, was ik dus (ongeveer) de 2.415.214.538ste.
In die tijd zijn er dus meer dan 4.584.785.462 mensen bijgekomen! Dat is een toename van bijna 200%!

Op die BBC-site kan je nog veel meer informatie vinden.
Zo lijken er in België per uur 14 geboorten, 12 sterfgevallen en… 5 immigraties te gebeuren!
Een aangroei van 0,6% per uur! Zouden "de regeringsvormers" daar rekening mee houden?
En de gemiddelde levensverwachting in ons landje is 79,8 jaar. Voor de vrouwen is dat
82,5 jaar en voor de mannen 77 jaar.
Wil je dat zelf ook eens napluizen?
Klik dan op onderstaand beeld, vul je geboortedatum in en exploreer verder.

Beangstigend onhoudbaar die bevolkingsexplosie.
Hoe doen we daar wat aan?

image

woensdag 2 november 2011

Over pekelen en andere goede zouteigenschappen

Gisterennamiddag waren Mia en ik op familiebezoek.
En als 60-plussers samen aan tafel zitten wordt er vooral over vroeger gepraat.
Over oude koetjes en kalfjes dus. De heimweefabriek op volle toeren.

Gisteren ging het er over hoe men vroeger zout en zoutoplossingen gebruikte om vlees te bewaren.
En hoe men keelontstekingen probeerde te lijf te gaan door te gorgelen met “zout water”.
Tandpasta was er toen ook nog niet, maar een licht pekeltje werkte blijkbaar even goed.

Wat voor een wondermiddel was en is dat zout dan wel?
Om dat uit te leggen moeten we er willens nillens toch een beetje chemie bijhalen.
Keukenzout is natriumchloride, NaCl.
NaCl is in vaste toestand opgebouwd uit kubusvormig gestapelde positieve natriumdeeltjes (Na+) en negatieve chloordeeltjes (Cl-)
Die kubische kristallen kan je, als je zoutkorreltjes eens deftig bekijkt, zelfs met het blote oog opmerken.

image

Watermoleculen, H2O, hebben een positieve kant en een negatieve kant.
En bijgevolg worden ze aangetrokken door de geladen deeltjes in de keukenzoutkristallen.
Keukenzout trekt dus water aan.
Keukenzout is dus een wateraantrekkende stof. Geleerd zegt men: keukenzout is hygroscopisch.

En nu zijn we er bijna.
De conserverende werking van zout bij het pekelen van vlees vroeger en de ontsmettende werking van zoutoplossingen bij keelontstekingen, steunen allemaal op de wateronttrekkende eigenschappen  van zout.
Doordat het zout het water wegtrekt, kunnen de bacteriën zich niet meer zo goed vermenigvuldigen. Zout werkt bijgevolg als een anti-bacteriële stof!
Voilà!


Denk nu maar niet dat we er gisterennamiddag alleen maar een droge chemielezing van gemaakt hebben.
Nee, hoor, we hebben ook lekkere Limburgse fruitvlaai gegeten.
En pistoleekes met confituur.
”En confituur en fruitvlaai kan je zijn mooie kleur laten bewaren, door er wat extra suiker aan toe te voegen” zei tante Maria.
Juist, want suiker is net als zout ook hygroscopisch en dus ook een anti-bacterieel conserveermiddel, waardoor de bruinverkleuring vertraagt.
Maar dat moet ik nu toch niet meer uitleggen zeker…

dinsdag 1 november 2011

November - Herfst

Zondag zijn Mia en ik nog eens naar Merelbeke gereden.
Langs de autostrade, tussen een erehaag van goudgeelbruin en rood gekleurde herfsttooi.
Naar het kerkhof, naar mijn vader- en moederke, die er nu al 19 en 29 jaar begraven liggen.
Ik wordt er altijd weer weemoedig van.
En ieder jaar een beetje meer.

En wie kan dat melancholisch-religieus herfstgevoel  beter verwoorden dan goede oude Fé Timmermans in zijn “De herfst blaast op den horen”.
Je zou dat Mia eens moeten horen declameren: hemels, zelfs een beetje lentesprankels op een grijze novemberdag…


De Herfst blaast op den horen
en ’t wierookt in het hout;
de vruchten gloren.
De stilten weven gobelijnen
van gouddraad over ’t woud,
met reeën, die verbaasd verschijnen
uit varens en frambozenhout,
en sierlijk weer verdwijnen …
De schoonheid droomt van boom tot boom,
doch alle schoonheid zal verdwijnen,
want alle schoonheid is slechts droom,
maar Gij zijt d’ Eeuwigheid !
Heb dank dat Gij mijn weemoed wijdt
en zegen ook zijn vruchten.
Een ganzendriehoek in de luchten;
nu komt de wintertijd.
Ik hoor U door mijn hart en door de rieten zuchten.
Ik ben bereid.